ICT-bedrijven verplicht online kinderporno te verwijderen van servers

Na een melding van kinderpornografisch materiaal moeten zij dit binnen 24 uur van hun servers verwijderen. De meeste bedrijven werken hieraan mee. Maar er zijn hostingbedrijven die niet of onvoldoende tegengaan dat kinderporno via hun servers op het internet wordt verspreid. De Autoriteit aanpak online kinderpornografisch materiaal kan deze nalatige bedrijven met een bindende aanwijzing of last onder dwangsom dwingen mee te werken. Als zij blijven verzaken, kan de autoriteit uiteindelijk een boete van maximaal 4% van de bedrijfsomzet opleggen.

Dat wordt geregeld in een wetsvoorstel dat minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid vandaag in consultatie heeft laten gaan. De snelle groei van kinderpornografisch materiaal op internet is volgens de minister verontrustend en weerzinwekkend. Uit de analyses van het Expertisebureau Online Kindermisbruik (EOKM) blijkt het aantal meldingen over kinderporno dat gehost staat op internet in vijf jaar tijd meer dan vertienvoudigd: van 28.960 in 2014 naar 308.430 in 2019 .

,,Hostingbedrijven vervullen vanuit ons land dankzij onze optimale digitale infrastructuur een sleutelrol in het wereldwijde internet. Maar deze bijzondere positie schept ook verplichtingen. De weerzinwekkende hoeveelheid kinderporno moet omlaag. Internetbedrijven hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid om kinderen online te beschermen tegen misbruik. Daarom wil ik doorpakken in het opschonen van internet. Kort gezegd: de tijd van vrijblijvendheid is voorbij.’’

aldus Grapperhaus.

Sinds 2018 werkt minister Grapperhaus samen met de ICT-sector om online seksueel kindermisbruik te bestrijden. De focus van deze publiek-private samenwerking ligt op het schonen van het internet. Hierdoor kunnen de politie en het Openbaar Ministerie (OM) zich meer richten op het opsporen en vervolgen van daders om zo acute misbruiksituaties te stoppen. Eind vorig jaar bleek uit een monitoring door de TU Delft dat gemiddeld genomen 84% van de online kinderporno binnen de afgesproken 24-uur door de ICT-bedrijven wordt verwijderd na een melding. Maar in 16% procent van de gevallen gebeurt dat niet of niet snel genoeg. Aan de TU Delft is gevraagd verder te meten, zodat het hosten van kinderporno goed in het vizier blijft.

De onafhankelijke Autoriteit is nodig om ervoor te zorgen dat ook de nalatige hostingbedrijven in actie komen en hun servers opschonen van online beeldmateriaal van seksueel kindermisbruik. Daarbij kan deze toekomstige toezichthouder ook de Nederlandse hostingbedrijven verplichten om naar vermogen preventieve maatregelen te nemen tegen het verspreiden van nieuw online kinderporno dat binnenkomt op hun servers.

HashCheckService

Om internetbedrijven bij het opschonen van hun servers te helpen, heeft de politie samen met het EOKM de zogenoemde HashCheckService ontwikkeld. Deze is gratis beschikbaar gesteld aan de bedrijven. Hiermee kunnen servers worden gescand aan de hand van unieke, anonieme codes van bij de politie bekend beeldmateriaal van online kinderporno, om vervolgens de schadelijke content te kunnen verwijderen.

Dankzij deze HashcheckService zijn volgens een meting in september vorig jaar 18,2 miljard afbeeldingen online gecheckt door ICT-bedrijven in Nederland. Dit leverde bijna 7,4 miljoen hits aan kinderporno op, die daarna konden worden verwijderd. De HashCheckService wordt nu verder doorontwikkeld. Steeds meer bedrijven haken aan op dit systeem. De verwachting is dat steeds beter kan worden opgeruimd. Vervolgens is het de bedoeling dat webhosters het schoonhouden van hun servers kunnen bijhouden door te blijven checken en nieuwe beelden te verwijderen.

Europees aanpakken

Minister Grapperhaus zal de Nederlandse HashCheckService ook aanbieden aan andere landen in de Europese Unie. Volgens de minister moet worden voorkomen dat het optreden van Nederland tegen het hosten van kinderpornografisch materiaal tot gevolg heeft dat het schadelijke materiaal straks via hostingbedrijven uit andere EU-lidstaten wordt verspreid.

,,Als we Europees-breed de HashCheckService toepassen, levert dat een enorme bijdrage aan het opschonen van het internet. Zo kunnen we samen herhaald slachtofferschap tegengaan. Ook als ouder materiaal online blijft rondzwerven is dat zeer schadelijk voor het leven en de ontwikkeling van kinderen. Ik ben ervan overtuigd dat we Europees deze gruwelijke vorm van criminaliteit verder kunnen indammen. We hebben samen en als elk afzonderlijk land een verantwoordelijkheid in het beschermen van kinderen.’’

aldus minister Grapperhaus.