Strategie Digitale Economie
Digitalisering biedt geweldige kansen voor hoe we leven, werken en ondernemen. We werken thuis naadloos in de cloud, bij de moderne winkel is de webshop niet meer weg te denken en onze auto’s beginnen zichzelf te besturen. Door onze hoogopgeleide mensen, sterke digitale infrastructuur en grote innovatiekracht, behoort Nederland tot de best presterende digitale economieën van Europa. Daar plukken consumenten en bedrijven dagelijks de vruchten van.
Rol Overheid
De overheid moet er voor zorgen dat iedereen mee kan profiteren van de kansen die digitalisering biedt. Daarom werkt de overheid samen met het bedrijfsleven, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en andere partners aan de digitale economie van de toekomst. Daarbij richt de overheid zich voor de digitale economie met name op:
- Versnelling van de digitalisering van het mkb
- Stimuleren van digitale innovaties en vaardigheden
- Regelen van goedwerkende digitale markten en diensten
- Uitbouwen van onze betrouwbare en sterke digitale infrastructuur
- Versterken van onze cyberveiligheid
Deze pijlers zijn omschreven in de Strategie Digitale Economie.
Werken aan de digitale economie van 2030
Om die digitale economie te realiseren, zorgt de overheid voor duidelijke richtlijnen en wetten. Over de eisen waar digitale producten aan moeten voldoen tot aan spelregels voor digitale platforms. Maar er wordt ook flink geïnvesteerd. In veelbelovende technieken zoals kunstmatige intelligentie (AI) en de supercomputers die we met Quantum kunnen maken.
Veel gaat over data en technologie, maar uiteindelijk draait het in de economie vooral ook om mensenwerk. Daarom investeert de overheid in het onderwijs en in de samenwerking tussen kennisinstellingen en het bedrijfsleven op het gebied van digitale kennis en vaardigheden.
Kansen Benutten
De voordelen van innovatieve digitale technologie merk je zodra je ze feitelijk gebruikt. Nederland kan als de beste van die kansen profiteren door haar wereldwijd toonaangevende digitale infrastructuur. De kracht van onze netwerken en hoe die aan elkaar zijn gekoppeld, is bijzonder. Maar om die infrastructuur op dat hoge niveau te houden, moeten we er in blijven investeren.
Bedrijven kunnen door onze goede infrastructuur van digitalisering profiteren. Dan is het wel belangrijk dat zij die stap zetten. Mkb-bedrijven worden daar door de overheid bij geholpen met subsidies en met informatie, over wat digitalisering hen te bieden heeft. Zodat ook het mkb door digitalisering de kansen kan benutten om efficiënter te werken, meer klanten te bereiken en om vernieuwende producten en diensten aan te bieden.
Om te zorgen dat we genoeg ICT-specialisten hebben, investeert de overheid zowel in het onderwijs als in de bij- en omscholing van mensen die een toekomst in de ICT voor zich zien. Zo werken we toe naar 1 miljoen digitaal geschoolden in 2030.
Wetgeving
De Europese Unie (EU) wil net als de Nederlandse overheid dat digitale producten en diensten veilig zijn voor burgers. En dat er voor bedrijven duidelijke regels zijn over hun verantwoordelijkheden en voor eerlijke concurrentie.
Daarom werken landen in de EU aan wetten en richtlijnen die dit goed regelen, zoals:
- Digital Markets Act en Digital Services Act: Deze regelen onze digitale markten en diensten.
- Data Act en Data Governance Act: Deze leggen de omgang met en het beheer van data vast.
- Cyber Resilience Act: Deze beschrijft de richtlijnen voor de veiligheid en kwaliteit van digitale producten en diensten.
- AI Act: Deze gaat over de spelregels waaraan AI moet voldoen om in de EU ontwikkelt en toegepast te mogen worden.
- De NIS2-richtlijn: Deze richtlijn stelt welke verantwoordelijkheden bedrijven hebben voor de eigen ICT-veiligheid. Deze wet wordt in Nederland uitgevoerd door de Cyberbeveiligingswet.
Digitale Weerbaarheid
Naast de kansen die digitalisering biedt aan bedrijven en consumenten, heeft zij ook kwaadwillenden nieuwe mogelijkheden geboden. Om te zorgen dat iedereen veilig gebruik kan maken van digitale producten, diensten en systemen, zet de overheid in op de digitale weerbaarheid van burgers en bedrijven. Van de informatievoorziening van bedrijven over digitale kwetsbaarheden, tot campagnes over veilig gebruik van internet en slimme apparaten.
De Rijksoverheid wil dat Nederlandse bedrijven en sectoren zo goed en snel mogelijk kwaadwillenden buiten de deur kunnen houden. Daarom zet zij in op een Nationale Cybersecurity Autoriteit. Hier zullen verschillende nu nog individuele organisaties, waaronder het Digital Trust Center, in samengaan. De overheid helpt ook de consument zelf digitaal weerbaarder worden, onder andere met:
- Hulp bij en vragen over veilig internetten via Veiliginternetten.nl
- Informatie over online veiligheid via Alert Online
- Informatie over het updaten van slimme apparaten via Doe Je Updates
- Het bieden van een platform voor het uitwisselen van informatie en het verspreiden van belangrijke veiligheidsupdates via de DTC Community
Daarnaast werkt de overheid momenteel aan de Cyberbeveiligingswet. De consultatieperiode voor deze wet is op 1 juli 2024 afgelopen. Doel van deze wet is het vastleggen van de NIS2-richtlijn in Nederlandse wetgeving. Het gaat hierbij voornamelijk om de verantwoordelijkheid van bedrijven om, afhankelijk van onder andere sector en bedrijfsgrootte, gepaste maatregelen te nemen op het gebied van ICT-veiligheid. Het gaat hier onder andere om zorg- en meldplicht.
Naast verplichtingen voor bedrijven legt de Cyberbeveiligingswet ook de verantwoordelijkheiden van de overheid vast. Het bepaalt welke ministeries verantwoordelijk zijn voor welke aspecten van de digitale economie en infrasstructuur, geeft de grondslag voor een nationaal responsplan voor grootschalige cyberincidenten, en geeft opdracht tot het opstellen van een nationaal register van entiteiten. Hierin worden alle bedrijven die verantwoordelijkheden hebben onder de nieuwe wet vastgelegd.